----------------------------------------------------------------------------------------
OPINIA PRAWNA W ZAKRESIE
ZGODNOŚCI Z KONSTYTUCJĄ ART. 2 UST. 2 USTAWY
Z DNIA 28 KWIETNIA 2011 R.
O ZMIANIE USTAWY O ZAWODACH LEKARZA I LEKARZA DENTYSTY

I. Przedmiot opinii :

Przedmiotem opinii jest wyjaśnienie wątpliwości zgodności przepisu art. 2 ust. 2 Ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

II. Podstawa prawna :

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. ( Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z późniejszymi zmianami );

2. Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty ( tekst na dzień sporządzenia opinii nie opublikowany w Dzienniku Ustaw );

III. Analiza :

Rozważania zacząć należy od artykułu 32 ust. 1 Konstytucji, który reguluje zasadę równości wobec prawa. W pierwszej kolejności odnotować należy, że zgodnie z ustalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego z zasady równości, wyrażonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji, wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów prawa w obrębie określonej klasy (kategorii). Wszystkie podmioty prawa charakteryzujące się w równym stopniu daną cechą istotną powinny być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących. Oceniając daną regulację prawną z punktu widzenia zasady równości należy rozważyć, czy można wskazać wspólną cechę istotną, uzasadniającą równe traktowanie podmiotów prawa, biorąc pod uwagę treść i cel danej regulacji prawnej. Równość wobec prawa to także zasadność wyboru takiego, a nie innego kryterium różnicowania. W kontekście powyższego rozumienia zasady równości wskazać należy, iż lekarze którzy zostali zakwalifikowani do odbywania szkolenia specjalizacyjnego przed dniem 28 kwietnia 1999 r. należą do jednej klasy z pozostałymi lekarzami zakwalifikowanymi do tegoż szkolenia po tej dacie, a mianowicie ukończyli wyższe studia lekarskie oraz przebrnęli przez procedurę kwalifikacyjną do odbycia szkolenia. Zatem sytuacja w jakiej się znaleźli (niemożność zastosowania przepisów dotyczących Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą) postawiła ich w gorszej sytuacji od pozostałych lekarzy zakwalifikowanych do odbywania szkolenia specjalistycznego po dniu 28 kwietnia 1999 r.

Kolejny przepis artykułu 2 Konstytucji odnosi się do zasady sprawiedliwości społecznej.

Wskazać przy tym należy, iż zasada równości i zasada sprawiedliwości społecznej w analizowanym kontekście normatywnym ma zbliżony zakres treściowy, nakazuje bowiem równo traktować podmioty wykazujące takie same cechy istotne w przypadku przyznawania określonego dobra. Artykuł zaś 70 ust. 4 zd. pierwsze Konstytucji odnosi się do konstytucyjnego prawa do powszechnego i równego dostępu do wykształcenia. Zdaniem opiniującego powszechność dostępu oznacza w szczególności, że każdy lekarz musi mieć możliwość do przystąpienia do egzaminu po ukończeniu przez niego specjalizacji (bez względu na to kiedy ją rozpoczął). Równość dostępu do wykształcenia należy postrzegać na tle ogólnej zasady równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji). Nie można zatem przyjąć, że postulat równego traktowania w dostępie do wykształcenia jest spełniony wówczas, gdy w różny sposób traktuje się osoby kończące tożsamą specjalizację. Opiniowany przepis, dyskryminuje również jego adresatów, ponieważ zamyka pewnej grupie lekarzy drogę do egzaminów (PES). Zatem można zasadnie twierdzić, że wyrażona w art. 70 ust. 4 zdanie pierwsze Konstytucji zasada powszechnego i równego dostępu do wykształcenia została także naruszona.

Zdaniem opiniującego, aby zapobiec niekonstytucyjności opiniowanego przepisu należy wprowadzić do Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty przepisy pozwalające osobom zakwalifikowanym do odbywania szkolenia specjalizacyjnego przed dniem 28 kwietnia 1999 r. do ewentualnego uzupełnienia specjalizacji.